Olbrzym rzymski
Olbrzym rzymski, rasa wyhodowana we Włoszech, prawdopodobnie na bazie starożytnych gołębi rzymskich za czasów Cesarstwa Rzymskiego. Olbrzymy rzymskie są uważane za jedną z najstarszych ras gołębi na świecie. Z Włoch przewieziono ją do Francji, gdzie doprowadzono do jej skonsolidowania, a w połowie XIX wieku sprowadzone do Niemiec. Olbrzym rzymski jest rasą gołębią, która jest znana ze swojego dużego rozmiaru i masywnego wyglądu Są zaliczane do największych gołębi, masa ciała przekracza 1000 g, rozpiętość skrzydeł dochodzi do ponad 100 cm, długość tułowia 55 cm. Reprezentują typ mięsny, młode w wieku 4 tygodni ważą już 600 g. Korpus olbrzyma rzymskiego jest bardzo długi, szeroki i lekko opadający do tyłu.
Rasa jest też zaliczana do ozdobnych, dzielność lotowa tej rasy jest ograniczona, podobnie nieśność i płodność - są odporne na choroby. Gołębie tej rasy mają mocne i szerokie ciała, długie szyje oraz duże głowy z wysokimi czołami. Wyróżniają się także wyjątkowym upierzeniem, które może mieć różne kolory i wzory. Olbrzymy rzymskie posiadają mocne, długie dzioby, na końcu lekko zakrzywione - ciemne u ptaków o ubarwieniu czarnym i niebieskim, u pozostałych barwnych - cielisty. Tęczówki barwy perłowej, u białych - ciemne. Obwódka oczna wyrazista barwy czerwonej - u ptaków niebieskich i brązowopłowych - ciemniejsza. Szyja średniej długości, pierś i tułów szerokie, skrzydła ułożone normalnie. Sterówki u olbrzyma rzymskiego są długie do 20 cm, na końcu zaokrąglone. Nogi i palce nieopierzone, pazurki ubarwione jak dziób. Ubarwienie jest zróżnicowane: czarne, czerwone, żółte, niebieskie z czarnymi pasami, niebiesko nakrapiane, tygrysowate i pstre. Olbrzymy rzymskie są klasyfikowane jako olbrzymy, ale trzymane są jako dekoracyjne. Wcześniej stały się materiałem hodowlanym do powstania innych dużych ras gołębi. Gołębie rzymskie nie mają cech lotnych, nie są zbyt aktywne, mają niskie walory rozrodcze, ale za to są odporne na choroby. Aby zwiększyć masę ciała rosyjskich ras gołębi, można je krzyżować z gołębiami rzymskimi.
U ptaków z niebieskim ubarwieniem na końcach sterówek występuje poprzeczny ciemny pas. Gołębie w kolorze niebieskim należą do największych, a w kolorze czerwonym do najmniejszych tej rasy. Olbrzymy rzymskie są bardzo inteligentne i łatwe w szkoleniu. Są również bardzo łagodne i przyjazne wobec człowieka, co sprawia, że są popularnymi gołębiami hodowlanymi. Są wykorzystywane jako gołębie pocztowe, wystawowe oraz ozdobne. Są cenione za swoje imponujące rozmiary i piękne upierzenie. Należy jednak pamiętać, że ze względu na swoją masę i wielkość, wymagają odpowiedniej przestrzeni i opieki. Rasa o zasięgu kontynentalnym, w Polsce hodowana w Podrzewiu i Wrocławiu.
Gołębie to niezwykle złożone i inteligentne ptaki. Są jednym z niewielu gatunków, które przeszły test lustra – test samorozpoznania. Podczas testu lustra maluje się zwierzęciu kolorową kropkę na twarzy, a następnie stawia się go przed lustrem. Jeśli zacznie pocierać kropkę (którą może zobaczyć w lustrze), próbując np. ją zmazać, oznacza to, że zdaje sobie sprawę z tego, że w lustrze widzi swoje odbicie, a nie inne zwierzę, jest więc samoświadome. Potrafią również rozpoznać każdą literę ludzkiego alfabetu, rozróżnić fotografie, a nawet rozróżnić ludzi na fotografii. Łączą się w pary na całe życie i zwykle wychowują dwoje piskląt jednocześnie. Zarówno samice, jak i samce gołębi są wspólnie odpowiedzialne za opiekę i wychowanie młodych. Obie płcie na zmianę wysiadują jaja i karmią pisklęta lekiem gołębim – specjalną wydzieliną z wyściółki roślin, wytwarzaną przez obie płcie.
Gołębie są zwierzętami bardzo towarzyskimi. Często można je spotkać w stadach liczących 20–30 ptaków. Pomimo społecznego postrzegania gołębi jako zwierząt brudnych i chorobotwórczych, w rzeczywistości są one bardzo czystymi zwierzętami i istnieje bardzo niewiele dowodów sugerujących, że są one znaczącymi nosicielami różnych chorób.